Het klimaat op Mallorca

Tien miljoen jaar geleden was het Middellandse-Zeebekken een enorme woestijnvallei, met hoge bergen die enorme ravijnen en hyperzoute meren vormden. De huidige Middellandse Zee werd iets meer dan 5 miljoen jaar geleden gevormd, toen de rotsdijk in de Straat van Gibraltar instortte en de Atlantische Oceaan binnenstroomde.

Hierdoor ontstond de grootste waterval uit de geschiedenis. Wat duizenden jaren nodig had om droog te worden, vulde zich in slechts enkele jaren weer aan. Tegenwoordig is de Straat van Gibraltar nog steeds een onmisbare bron die het peil van de Middellandse Zee op peil houdt, omdat hij meer water verliest aan verdamping dan de hoeveelheid die de rivieren erin lozen. In het begin van de XXIe eeuw verkeren vele soorten in een staat van groot onevenwicht als gevolg van onophoudelijke menselijke druk, vervuiling en overbevissing.


Maar deze jonge zee is - in geologische termen - verrassend vruchtbaar en functioneert als een wereldwijd organisme dat bestaat uit miljoenen levende wezens die nauw met elkaar verbonden zijn. Dieren die variëren van de mythische kolossen tot de kleinste ongewervelden vormen een keten waarin elke schakel onmisbaar is voor het goed functioneren van het geheel.


De diverse biocenoses zijn nauw met elkaar verbonden door de verschillende levensvormen die in de verschillende lagen leven. Vele soorten, gedwongen door seizoensgebonden migraties, steken haar wateren over of vestigen zich tijdelijk op zoek naar voedsel en een partner. Andere, die er wonen, wachten op optimale voortplantingsomstandigheden. Alchemie wordt geproduceerd in zijn warme wateren; de meest elementaire voedingsstoffen, zachtjes gewiegd door de stromingen, vormen de voedingsbodem voor het leven. Al deze wezens leven samen, allemaal radertjes in het wiel van het macro-organisme dat de Middellandse Zee is, in de oudheid bekend als Mare Nostrum.


In deze ingesloten zee bestaat een enorme biologische diversiteit, met een hoge graad van nauw verbonden endemisme. Helaas zijn veel soorten in groot gevaar door vervuiling, overbevissing en verwoesting van het milieu. De laatste decennia hebben we bijna een natuurlijke erfenis van miljoenen jaren oud vernietigd. Weinig zijn nog de mythische kolossen die bij deze kusten rondhuppelen en legendes oproepen. De oude zee van de Romeinen, de "Mare Nostrum"...is dat niet nog steeds onze zee?


De zee die over drie continenten spoelt, waar sinds het ontstaan van de mens honderden culturen zijn ontstaan en die ons nog steeds voedt... Het is aan ons om van de fouten te leren en onze mentaliteit te veranderen, onze roofzuchtige houding te vervangen door een andere die duurzamer is en minder agressief tegenover het milieu. Na duizenden jaren enorme hulpbronnen te hebben geleverd aan imperia die ten koste van de kusten hebben geheerst, begrijpen we nu beter de biologische functie van deze kleine oceaan. Maar we gaan door zonder het belang van zijn ongelooflijke biodiversiteit te waarderen, zonder welke de zee niet meer zou zijn dan water en zout. En wij? ... Wie weet wat er van ons geworden zou zijn zonder onze zee.